In de zomer van 2017 vond Liteq in Kulicke & Soffa een nieuwe eigenaar. Onder de vleugels van het beursgenoteerde bedrijf wil Liteq uitgroeien tot de wereldmarktleider in lithografie-oplossingen voor geavanceerde behuizing van microchips. Vier jaar eerder balanceerde het BOM-portfoliobedrijf nog op de rand van de afgrond. De huidige CEO en twee werknemers van het eerste uur blikken terug op de turbulente ontwikkeling van dit Eindhovense technologiebedrijf.
-
Najaar 2011
De Chinese honger naar leds
1/13 De voorloper van Liteq ontstaat in het najaar van 2011 in de schoot van Simax International BV. In China was, mede onder invloed van overheidsinvesteringen, een enorme markt ontstaan voor leds.
Simax, dat zich op dat moment vooral bezighoudt met de in- en verkoop van tweedehands chipmachines, ziet grote kansen. Het bedrijf begint aan de ontwikkeling van een eigen lithografiemachine, die moet worden ingezet om microscopische structuren aan te brengen op leds om daarmee de lichtopbrengst te verhogen. De BOM, de Eindhovense hightechtoeleverancier Sioux en twee particuliere investeerders stappen in.
-
Voorjaar 2012
Van milestone naar milestone
2/13 De financiering is gebaseerd op milestones - iets wat tot die tijd vooral gebruikelijk was bij software startups. Frank Janssen, die in maart 2012 als financial controller aantreedt, legt uit: “Met de middelen die je had moest je alles op alles zetten om een bepaalde technologie milestone te halen, want daar was de volgende financieringsronde van afhankelijk. Door de focus op korte termijn doelen ontstond een enorme dynamiek.”
Die werkwijze spreekt ook Derk Kort aan. Hij begint – na een verblijf van twee jaar in China –in mei 2012 bij Simax System Development BV (SSD), zoals de nieuwe dochter heet. Als projectleider krijgt Derk de taak om de ontwikkeling van de machine in goede banen leiden.
SSD is dan actief op drie locaties verspreid over Eindhoven: de kantoorfuncties zitten bij het moederbedrijf op de High Tech Campus, de softwareafdeling huist in bij Sioux en de ontwikkeling van de machine begint in een cleanroom tent van 3 bij 3 meter in een gehuurde ruimte bij NTS, een andere hightechtoeleverancier.
-
September 2012
Een werkend prototype in een half jaar
3/13 Binnen een halfjaar wordt de zogeheten first image milestone gehaald – een prototype met een werkend optisch systeem. Derk: “Het was een veredelde diaprojector. Er zat geen robot bij, je moest de wafers (een siliciumschijf waar een chippatroon op kan worden afgebeeld) er zelf met de hand op leggen. Het ging er puur om dat je een figuur kon afbeelden op een wafer. Maar het was in zo’n korte tijd wel een enorme prestatie.”
Het succes wordt groots gevierd met een diner voor ruim 60 genodigden uit binnen- en buitenland. Maar de feestvreugde duurt niet lang. Een paar weken later begint Derk signalen op te vangen dat het moederbedrijf in de financiële problemen zit. “Een van de directeuren vroeg mij of ik het prototype wilde demonstreren aan een Amerikaanse investeerder. Hij was zijn geld kwijtgeraakt, dus we hadden wat goed te maken.”
-
Mei 2013
Het faillissement
4/13 Simax International BV is op dat moment – net als het kantoor van SSD - gevestigd in een van de mooiste panden op de High Tech Campus – met uitzicht op de vijver. Het bedrijf heeft wereldwijd zo’n 100 man personeel. Maar de verkoop van tweedehandsmachines blijft achter bij de torenhoge ambities, zo wordt eind 2012 duidelijk. In mei 2013 spreekt de rechtbank in ‘s-Hertogenbosch het faillissement van Simax International uit.
Tegelijkertijd blijkt dat SSD op de led-markt de boot heeft gemist. Door Chinese overheidsinvesteringen in productiecapaciteit is de vraag naar machines volledig verdampt.
-
Zomer 2013
Verder in een bezemkast
5/13 Het is een onzekere periode voor SSD, maar Frank en Derk blijven trouw naar hun werkplek komen. Inmiddels is dat een ‘bezemkast’ van 30 vierkante meter met maar één raam bij NTS in Eindhoven. Waarom gingen ze niet op zoek naar iets anders? Derk: “De minderheidsaandeelhouders – de BOM en Sioux – spraken hun vertrouwen in ons uit en gaven aan dat ze werkten aan een doorstart. Daar zouden ook kansen voor ons liggen.”
Jurgen van Eck werkt dan al een paar maanden als ingehuurd consultant aan een onderzoek naar de marktkansen voor SSD. Hij concludeert dat een gedeelte van de technologie van SSD kan worden hergebruikt voor de ontwikkeling van een lithografiemachine voor de geavanceerde behuizing van microchips. Een zogeheten advanced packaging machine kan de steeds kleiner en dunner wordende chips op zo’n manier verpakken dat ze kunnen worden gebruikt in de nieuwste smartphones.
Tegen die achtergrond zorgen de BOM en Sioux er in de zomer van 2013 voor dat SSD uit de failliete boedel van Simax International wordt gehaald en zelfstandig verder kan. Frank blikt terug: “De aandeelhouders hebben op diverse belangrijke momenten hun verantwoordelijkheid gepakt. Ook op dit punt, en dat was van groot belang om door te kunnen gaan. Als de BOM er niet was geweest, hadden we hier waarschijnlijk niet gezeten.”
-
Eind 2013
Verkoop van het prototype
6/13 Om verder te kunnen, moet er wel eerst geld komen. De BOM en Sioux vinden voor het prototype en het bijbehorende IP een Chinese koper, die wel in de led-markt verder wil. Op dat moment zijn er onvoldoende middelen om de salarissen te kunnen betalen. Derk en Frank benaderen de situatie met een gezonde dosis humor. Derk: “Ik had de brief al klaar staan waarmee ik Frank in gebreke wilde stellen. Maar toen kwam opeens het geld van de Chinezen binnen.”
Tegen die tijd zijn Derk en Frank de enige overgebleven werknemers van SSD, dat een jaar eerder inclusief inleen nog 20 man telde. Ze helpen daarom eind 2013 hoogstpersoonlijk mee met de verhuizing van het prototype naar een locatie van de koper in Veldhoven. Daar aangekomen wordt het gevoelige apparaat in de stromende regen met een heftruck over de hobbelende klinkers van de parkeerplaats gereden. Niet veel later volgt ook de overdracht van een harddisk met IP-documentatie en software.
-
Voorjaar 2014
SSD gaat door als Liteq
7/13 In de woorden van Jurgen van Eck bestaat SSD na de verkoop van het prototype nog slechts uit “twee man, een zak geld en een Powerpoint over de marktkansen.” Zodra het geld binnen is, wordt het haalbaarheidsonderzoek naar de advanced packaging oplossing hervat. Inmiddels is al een belangrijk besluit genomen: de machine krijgt geen kwiklamp maar een laser, omdat die belichtingsvorm zorgt voor een hogere productiviteit.
In het voorjaar van 2014 – SSD heet dan inmiddels Liteq – is het businessplan af. De aandeelhouders hebben er vertrouwen in. Tijdens een lunch op de High Tech Campus besluiten ze het plan door te zetten.
-
April 2014-Mei 2015
Gesprekken met ASML
8/13 Voor de aandeelhouders is het glashelder dat er een financieringsronde met een strategische partij moet komen, zodat Liteq onder andere gebruik kan maken van hun testfaciliteiten en uitgebreide lithografische kennis. Derk: “En er was eigenlijk maar één geschikte partij: ASML.”
Niet lang na de lunch op de High Tech Campus melden Derk en Jurgen – die inmiddels bij de BOM aan de slag is gegaan als senior investment manager High-Tech – zich bij ASML in Veldhoven voor een pitch. De meeting staat Derk nog helder voor de geest. “We kregen veel kritische vragen. De inhoudelijke kennis van Jurgen (die jarenlang bij ASML werkte) was daarin cruciaal. Ik heb veel respect voor hoe hij de vragen over de markt pareerde.”
ASML is positief over het plan, maar heeft nog wel aanvullende vragen. Wat volgt is een serie kritische gesprekken met experts van ASML, die bij elkaar ongeveer een jaar in beslag nemen. Derk: “Dat was wel lastig. Ze hebben ons behoorlijk aan de tand gevoeld: op iedere discipline werd doorgevraagd.”
-
Mei 2015
ASML investeert, Van der Beek wordt CEO
9/13 In mei 2015 valt bij ASML het definitieve besluit om in Liteq te investeren. De BOM, Sioux, RVO en de twee particuliere investeerders van het eerste uur doen ook mee aan deze belangrijke financieringsronde.
Een maand later treedt industrieveteraan Gerrit van der Beek, die eerder bij FEI Company verantwoordelijk was voor de wereldwijde R&D, aan als CEO. Een nieuw tijdperk is aangebroken.
-
Mei 2015-oktober 2016
Opmars naar de Flexpack 100
10/13 De financiering is wederom gebaseerd op milestones. Liteq trekt nieuwe engineers aan en begint vanuit Nuenen, waar het bedrijf in het voorjaar van 2015 is neergestreken, aan de ontwikkeling van de machine. De eerste milestone – bewijzen dat het optisch systeem werkt – wordt in september 2015 met twee maanden vertraging gehaald.
De deadline voor de tweede milestone – een werkend prototype – is in juni 2016. Maar het prototype voldoet op dat moment nog niet aan alle eisen. De middelen van Liteq zijn dan bijna uitgeput, maar dankzij een overbruggingsfinanciering van de aandeelhouders kan de ontwikkeling verder. In oktober slaagt Liteq er alsnog in om een werkend prototype te presenteren: de Flexpack 100. Voor het eerst treedt het bedrijf actief naar buiten, zowel in de media als op beurzen zoals SEMICON in Taiwan.
-
Januari-juli 2017
Een nieuwe strategische partner
11/13 Na de presentatie van de Flexpack 100 begint Liteq aan de ontwikkeling van een betamachine – een systeem dat bij een launching customer kan worden neergezet. Die ontwikkeling vindt plaats in de huidige locatie bij Sioux in Eindhoven, waar Liteq zich in juli 2016 heeft gevestigd.
Het is CEO Gerrit van der Beek dan al een tijdje duidelijk dat er een strategische partner moet komen, die net als Liteq actief is aan de achterkant van het productieproces van chips – de zogeheten back-end assembly. “We zochten een credible partij met applicatiekennis op dit gebied die met ons verder wilde. Het ging vooral om de geloofwaardigheid die je nodig hebt om klanten over de streep te trekken. Zo’n machine kost een paar miljoen en die koop je niet van een startup.”
De eerste contacten met Kulicke & Soffa (K&S) dateren van eind 2015. Begin 2017 komen de gesprekken in een stroomversnelling, waarna in maart dat jaar een intentieverklaring wordt getekend.
-
Zomer 2017
De overname
12/13 Op 2 juli moet de akte voor de verkoop van Liteq passeren. Maar als een week daarvoor een verzekeraar toch besluit bepaalde risico’s niet te willen dekken, wordt het toch nog spannend. Gerrit: “Die verzekering was een belangrijke voorwaarde voor de deal, dus gingen we opnieuw naar de onderhandelingstafel. Dat betekende dat we eerst de vijf aandeelhouders op één lijn moesten zien te krijgen, waarna ook K&S moest worden overtuigd. Ik heb toen nog wel eens keer met mijn hoofd tegen de muur gebonkt van ‘oh, als dit maar goed komt’. Het was tot op het laatste moment spannend.”
Begin 2016 was bij Liteq al een raad van commissarissen geïnstalleerd met daarin onder meer vertegenwoordigers van ASML en de BOM, die als klankbord dienen voor CEO Gerrit van der Beek. Rondom de onderhandelingen blijkt in het bijzonder de goede samenwerking tussen Gerrit en rvc-voorzitter Benjamin Loh goud waard. “Met zijn tweeën hebben we een goede vertrouwensrelatie met K&S opgebouwd. Dat heeft er mede toe geleid dat K&S op bepaalde punten wilde meebewegen, waardoor de deal toch kon doorgaan. Tevens hechtte het management van K&S veel waarde aan de toezegging van ASML om gedurende een periode van drie jaar na de closing technische support te leveren aan Liteq.”
De akte passeert zoals gepland op 2 juli. Tien dagen later stapt het hele team van Liteq op het vliegtuig naar Singapore voor een kennismaking met het nieuwe moederbedrijf. Als zelfstandige business unit gaat Liteq onder de vleugels van K&S een mooie toekomst tegemoet. “Wij willen marktleider worden in lithografie-oplossingen voor advanced packaging. Het is heel belangrijk voor ons om een moeder te hebben die credible is, in de business zit, de applicatie kent en sales en service kanalen heeft. K&S geeft ons de kansen om succesvol te kunnen zijn.”
-
Het geheim van het succes
13/13 In 2013 was het kantje boord voor Liteq, maar uiteindelijk is het toch goed gekomen. Volgens Gerrit van der Beek was de ontwikkelingsfilosofie van Liteq, zoals uitgedragen door Derk Kort en de voormalige systeemarchitect Ad Vermeer, van doorslaggevend belang voor het succes.
“Als je zo’n gecompliceerd apparaat als dat van ons maakt, gaat er heel veel mis. Dat kun je enigszins controleren door zoveel mogelijk standaardcomponenten te gebruiken die zich in de markt hebben bewezen. Natuurlijk moet je een paar onderdelen hebben waarmee je je kunt differentiëren. Zo is de laser heel erg belangrijk voor ons. Maar als je alle onderdelen zelf ontwikkelt en de kans van slagen per onderdeel is 90%, dan kun je uitrekenen dat je machine er uiteindelijk nooit komt.”
Gerrit prijst ook het doorzettingsvermogen van de werknemers van het eerste uur. “Ik heb ontzettend veel respect voor de volharding van Derk en Frank. Als zij niet bereid waren geweest om te blijven zitten, hadden we er nu heel anders voor gestaan. Hun vermogen om ondanks de onzekerheid in een goede afloop te blijven geloven, is cruciaal geweest.”